۲--مرحله ی جدایی تدارکاتی((۱۵تا ۱۷سالگی))
این مرحله که هسته ی اصلی نوجوانی مشکلات ان است/بارشدبیشتربدنی
وجنسی همراه است وسطح عالیتری ازادراک((خود))راتجلی می دهد.
رشدمغزوتواناییهای شناختی نوجوان بادرونی شدن حیات عاطفی وارتباط
عمیقترباگروه همسالان/جدایی بیشترخصوصیات روانشناختی نوجوان وباورهاوارزشهای اوازوالدین وبزرگسالان رابه بارمی اورد.
این جدایی هرچندبندرت جنبه ی جدایی مکانی نوجوان باوالدین وبزرگسالان
راپیدامیکند/امامعمولایک جدایی روحی/فکری/ارزشی ورفتاری است و
زمینه های ذهنی استقلال رابرای اوفراهم می اورد.
درهمین مرحله انسجام جنبه های مختلف بدنی وجنسی وتصورازخویش
به صورت هویت واحد شکل می گیردوپاسخگویی به سوال اساسی
((من کیستم؟))بتدریج درذهن نوجوان تحقق می یابد.
نوجوان متعلق به خانواده های ازهم پاشیده ومحیطهای اجتماعی-فرهنگی
ناسالم به دلیل فقدان شرایط نامناسب برای شکل گیری هویت وشخصیت مطلوب دچارناهنجاریها وانحرافها میشوند ودرخطرورودبه بزهکاریهای
نوجوانی ویاسایراختلالهای شخصیتی گوناگون قرارمیگیرند.
دراین مرحله علاوه برمساله رشدشخصیتی واخلاقی یک نیازاساسی دیگر
یعنی کسب دانش ومهارتهای لازم برای اشتغال یا ادامه تحصیل/به عنوان
یک نیازمهم درتعلیم وتربیت نوجوانان مطرح می شود.
ضرورت راهنمایی ومشاوره دراین مرحله ازهرزمان دیگری بیشتراست.
بسیارضروریست که بر همه ی جوانب رشددراین مرحله تاکیدشود.زیرارشدهماهنگ نوجوان درتمام زمینه هاوشکل گیری هویت منسجم و مستقل /ضرورتی انکارناپذیردرتعلیم وتربیت این مرحله است.
دوره نوجوانی درانتهای دوره کودکی دوم وبابروزسریع تحولات آستانه بلوغ در سنین۱۰تا۱۲سالگی شروع می شود.این تحولات بانموساختمان استخوانی بدن واولین علایم رشدجنسی شامل:بزرگ شدن پستانهادردختران ورشدبیضه هادرپسران آغازمی گردد.این تغییرات بدنی بتدریج باعث به هم ریختن تعادل
دوره ی پیش ازبلوغ می شودومسایل تازه ای دراحساسات وروابط فرد
باوالدین پدید می اورد.
این همان نکته ی مهمی است که اغلب والدین از ان غفلت می کنند.
توجه به این نکته که والدین خودشان هم قبلا نوجوان بوده اند ویادآوری خاطرات
و مسایل آن دوره میتواندکمک بسیار بزرگی به فرزندانشان و همینطور خانواده
نماید تا هرچه اسانتراین مرحله به پایان برسد. وبه جای تشویش ومسایل
حاشیه ای جوی سرشار ازهمدلی وراهنمایی درخانواده حکمفرما شود.
پایان دوره نوجوانی/درمقایسه بااعصارپیشین/تاخیربیشتری دارد.
این به دلیل پیچیدگی زندگی درعصرحاضر/الزامات ناشی ازدوره های تحصیلی طولانی ترومشکلات استقلال اقتصادی درآغاززندگی شغلی است.
دوره نوجوانی از۱۲سالگی که(متوسط سن بروزبلوغ جسمی و جنسی دختران وپسران)است تا۲۰ سالگی(سن متوسط دستیابی به استقلال وخودکفایی وشکل گیری هویت((خود)) )درنظرگرفته می شود.
مراحل:
۱ــمرحله ی فاصله گرفتن(۱۲تا۱۴سالگی))
بروزرشدجسمی واولین نشانه های بلوغ نوعی تمایل طبیعی برای فاصله گرفتن کودک ازبزرگسالان/بخصوص والدین را به همراه می آورد.
بستن دراتاق خواب یاحمام توسط کودک و درمحرمانه جلوه دادن تغییرات بدن
نشانه هایی ازاین مرحله است.
این گونه رفتارهای محرمانه واختصاصی نقش روانی--اجتماعی مهمی در پایان دادن به وابستگیهای کودکانه قبلی به والدین وسایربزرگسالان ایفامیکند.
بدون این فاصله روانی واجتماعی/کودک قادرنخواهدشدتاگامهای آزمایشی اولیه رابرای استقلال ورسیدن به بزرگسالی بردارد.
باافزایش این فاصله/کودک میتواندبادوستان نزدیک خود رازورمزهایی رامطرح کندوارتباطهای ویژه ی دوره ی نوجوانی راباگروه همسالان وبه دورازوالدین ومعلمان ودیگربزرگسالان به وجود آورد.
این فاصله ی جدیدازخانواده وبزرگسالان بیشتر جنبه ی روانی داردودامنه ان درکودکان مختلف یک اندازه نیست.
برای مثال:کودکان محروم ازعواطف گرم ودوستانه خانوادگی/
کودکان خانواده های آشفته/کودکان خانواده های مستبدوکودکان مبتلابه محرومیت های فرهنگی واجتماعی ممکن است این فاصله گیری طبیعی راتا
اندازه ای گسترش دهندکه مقدمه ناسازگاریهاودشواریهای شدیدبعدی انان بشود. امادرکودکان عادی/این فاصله تا انجاگسترش می یابدکه به کشف هویت و جنسیت وسایر جوانب رشد((خود ))درآنان منتهی می شود
نوجوانی یک فرایند انتقال است.فرایندانتقال از کودکی به بزرگسالی دشوار و پرکشمکش است. فرایند رشد هم ازتعامل انطباقی میان فرد ومحیط ناشی می شود. نوجوان ازیک سوباسرعت بیسابقه ای بلوغ جسمی وجنسی
را می گذراندوازسوی دیگرخانواده وفرهنگ وجامعه ازاو می خواهندتامستقل باشد.روابطجدیدی راباهمسالان وبزرگسالان برقرارکندوآمادگیهاومهارتهای لازم رابرای زندگی شغلی واجتماعی کسب نماید.
نوجوان علاوه برپذیرش وسازگاری اجتماعی بایدبااین همه تغییروتحول/هویت منسجمی نیزبرای خویش کسب کندوپاسخ مشخص واختصاصی به این سوالات دشواروقدیمی بدهدکه:(من کیستم؟)(جای من درهستی کجاست؟)
(اززندگی خودچه میخواهم؟).این تغییروتحولات ویافتن پاسخ قطعی به این سوالات ودست یابی به هویت خود چندسال طول خواهدکشید.
درخصوص طول دوره نوجوانی اتفاق نظرکاملی بین روانشناسان وجودندارد.
واقعیت این است که آغازوپایان این دوره دردختران وپسران/جوامع مختلف وبین طبقات گوناگون اجتماعی نیز همانندیکدیگر نیست.
نوجوانی یک دوره انتقالی ازوابستگی کودکی به استقلال ومسوولیت پذیری جوانی وبزرگسالی است.دراین دوره نوجوان بادو مساله اساسی درگیراست.
1-بازنگری وبازسازی ارتباط با والدین وبزرگسالان وجامعه.
2-بازشناسی وبازسازی خودبه عنوان یک فردمستقل درجامعه.
رفتارفرددراین دوره گاه کودکانه وگاه مثل بزرگسالان است.درطول این دوره معمولا تعارضی بین این دو نقش در فردمشاهده میشود.
معیاراصلی قضاوت مردم دباره بلوغ بیشترهمان تحولات جسمی وجنسی فرداست.عمده ترین تغییردراین دوره رشدظرفیت جدید/یعنی رشدجنسی وامکان تولیدمثل است.این واقعیت زیستی آثارمهمی رادرتحول فردومناسبات اوبادیگران به جا میگذارد.بااین همه دوره نوجوانی رانمیتوان فقط با تحولات جسمی و جنسی تعریف کرد.
بلوغ اساسا درمغزرخ میدهدومغزبه عنوان عضوجهت دهنده رشدورفتاراست.
مغزفرماندهی رفتارکودک برای جدایی ازوابستگی وحرکت به سوی استقلال رابر عهده دارد.
۱-رشد انسان یک فرایندمداوم و تراکمی است.
2-رشدانسان یک فرایند کلی است.
3-رشدانسان انعطاف پذیری و قابلیت تغییر دارد.
4-رشدانسان درشرایط اجتماعی-فرهنگی شکل میگیرد.